Daysy Fertility Tracker - wat een uitkomst!

Welke verschillende vormen van anticonceptie zijn er? Wat zijn de hormoonvrije opties en als je dat liever ook niet wilt hoe kun je nauwkeurig jouw natuurlijke cyclus monitoren met Daysy – de fertility tracker. Zonder de ovulatie en menstruaties te onderdrukken. Wat zijn de verschillende vormen van anticonceptie en heel belangrijk: hoe werken de andere opties?

Als fertility expert en orthomoleculair therapeut wil ik je informeren over hoe je optimaal gezond kunt blijven met een natuurlijke cyclus en toch weet hoe je zwanger kunt voorkomen maar ook wanneer je wel een kinderwens hebt juist meer kansen hebt.

Nadeel van chemische anticonceptie

De eerste jaren na de eerste menstruatie kunnen gepaard gaan met pijnlijke en heftige menstruaties. Tot je 21ste kan je menstruatiecyclus onregelmatig zijn en oefent je lichaam de communicatie tussen je hoofd en eierstokken voor het afstellen van de juiste hormoonbalans. Je lichaam traint naar een regelmatige cyclus wat niet altijd een pretje is. Daarom zijn er veel vrouwen die al op jonge leeftijd starten met het gebruik van anticonceptie meestal om de menstruatie te ‘regelen’. Helaas heeft het vroeg starten met anticonceptiepil erg nadelige gevolgen voor je lichaam en geest. Artsen adviseren vaak nog steeds het gebruik van de pil bij onregelmatige of pijnlijke menstruaties of als je te maken hebt met overgangsklachten. Ik ben daar niet blij mee en ik zal je uitleggen waarom.

Tijdens het gebruik van de anticonceptiepil heb je geen echte menstruaties, want de chemische namaakhormonen in de pil of het hormoonspiraal onderdrukken je oorspronkelijke cyclus. Je hebt dan geen ovulaties (eisprong) en mist daardoor het afstellen van je eigen lichaam met mogelijk gevolgen. Daarbij komt dat de pil eigenlijk alleen maar bedoeld is om een zwangerschap te voorkomen; ten tijde van de introductie in de jaren ‘60 van de vorige eeuw mocht de pil alleen voorgeschreven worden aan getrouwde vrouwen die nog even niet zwanger wilde worden.

Met hormonale anticonceptie wordt de ovulatie en daarmee de natuurlijke cyclus onderdrukt. Zodoende maak je die hormonen niet zelf aan en loop je daardoor grotere kans op een breed scala aan klachten, waaronder mood swings en depressie, brain fog en verminderde concentratie. Ook kom je vaak aan in gewicht als je de pil of ander farmaceutische anticonceptie gebruikt. Er verandert dus veel als je die chemische nep hormonen binnen krijgt.

Grootschalig onderzoek

De grootste epidemiologische studie in haar soort, in 2016 gepubliceerd in JAMA (1), associeert hormonale contraceptie zelfs met depressie en suïcidale neigingen. Onder de 20 jaar heb je daar zelfs verhoogde kans op. Allemaal door het dagelijks schotje estradiol en progestin, de kunsthormonen in de pil of andere vormen van chemische anticonceptie.

De lever zal deze medicatie uit je lichaam moeten verwijderen en via de darmen afvoeren zodat die chemicaliën niet op gaan stapelen in je bloed. Om deze leverdetox goed te laten verlopen moet je methylatie, een belangrijk ontgiftigsproces in je lichaam, op orde zijn. Vitamine B12, B6 en folaat zijn belangrijke stoffen die dit proces mogelijk maken. Door het gebruik van anticonceptie heeft je lichaam standaard tekorten - en dat is zelfs al na kortdurend gebruik - puur omdat je lever harder moet werken om iedere dag de medicatie te verwerken.

Gebruik je chemische anticonceptie? Mijn advies is om zeker een goede multivitamine met actieve B6 en B12 en folaat (i.p.v. het synthetische foliumzuur) te nemen, om zo direct het tekort aan te kunnen vullen. Ook magnesium, vitamaine C, selenium, zink en Q10 heb je extra nodig. Het niet aanvullen van deze vitaminen en mineralen kan ongemerkt klachten veroorzaken, die merk je meestal pas na langere tijd. Artsen staan hier niet bij stil; dus zorg goed voor jezelf!

Ogenschijnlijk onvruchtbaar

Wat ook onderschat wordt is het feit dat anticonceptie tijdelijke of blijvende onvruchtbaarheid zou kunnen veroorzaken. Niet zelden duurt het langer dan drie maanden na het staken van anticonceptie voor de ovulatie en menstruatie weer op gang komen. Sommige vrouwen moeten wel anderhalf jaar wachten en dat heeft te maken met de invloed van anticonceptie op de schildklierwerking, onze interne thermostaat en regelaar van de stofwisseling. De schildklier heeft jodium, selenium en zink nodig om zijn eigen actieve schildklierhormoon te kunnen maken. Daarnaast is vitamine D3 belangrijk, omdat dit zogenaamde ‘voorhormoon’ samen met goede vetten je hormoonproductie kan aansturen. Helaas zijn er best wat stellen met onvervulde kinderwens, die vaak niet weten hoe ze met aanpassingen in voeding, leefstijl en het aanvullen met supplementen dichter bij vervulling van hun wens zouden kunnen komen. Er zijn vruchtbaarheidsexperts en orthomoleculair therapeuten die hierbij kunnen helpen.

Wat is het voordeel als je geen chemische anticonceptie gebruikt?

Wanneer je de eigen cyclus laat ‘rijpen’, zul je daar tot de overgang plezier van hebben. Want je lichaam is dan veel beter bestendig tegen stress en kan dus beter omgaan met stressvolle situaties.

Heb je nu pijnlijke, heftige menstruaties? Dan kun je beter zorgen dat je je lichaam extra ondersteuning geeft, want er is een reden voor die klachten. Anticonceptie gaan gebruiken en je hele cyclus platleggen is niet een oplossing van deze problemen ook niet als je veel last hebt van acne. Je loopt een grote kans dat vroeg of laat de klachten terug zijn omdat je ze alleen maar onderdrukt hebt en nog niet hebt opgelost.

Je ziet dat ook hier geldt, dat je altijd terug naar de basis moet om te (laten) kijken waar je klachten vandaan komen en deze aanpassen, voor een langdurig positief effect op je gezondheid.

Vormen van anticonceptie

We kunnen de vormen van anticonceptie indelen in de volgende categorieën:

Chemische anticonceptie met hormonen

1. Hormonaal

2. Producten die in de baarmoeder ingebracht worden

3. Noodpil of spiraal

Natuurlijke anticonceptie

1. Barrière methoden, zoals condoom of pessarium als de Caya met contragel.….

2. Fertility Awareness-Based methods (FABM)

Anticonceptie met hormonen

o Implanon®. Staafje dat wordt ingebracht onder de huid van je bovenarm en drie jaar kan blijven zitten. Bevat progestin (namaak progesteron). Verwijderen kan pijnlijk zijn en soms ook lastig omdat je weefsel om het staafje groeit. Litteken moet open om het staafje eruit te halen. Faalt in de praktijk (ongewenste zwangerschap) jaarlijks bij 0.01 op de 100 gebruiksters*2.

o Prikpil. Injectie met progestin (namaak progesteron) die je eens per drie maanden bij de huisarts moet laten zetten. Deze injecties kunnen je mentaal en emotioneel van slag maken. Faalt in de praktijk (ongewenste zwangerschap) jaarlijks bij 4 op de 100 gebruiksters*2.

o De pil. bevat estradiol en progestin. Dient iedere dag op hetzelfde tijdstip genomen te worden. De pil heeft risico’s op lichamelijk, mentaal en emotioneel gebied: je kunt er depressief van raken, een verlaagd libido, haaruitval, hoofdpijn en er is verhoogd risico op lever-, baarmoederhals- en borstkanker. Meiden onder 21 jaar hebben tijdens pilgebruik 50% meer kans op suïcidale neigingen. Risico op trombose, longembolie en beroerte. Faalt in de praktijk (ongewenste zwangerschap) jaarlijks bij 7 op de 100 gebruiksters*2.

o Mini-pil ofwel de progestin pil, zonder oestrogeen. Vaak tijdens borstvoeding geadviseerd of als je geen oestrogeen kunt verdragen. Faalt in de praktijk (ongewenste zwangerschap) jaarlijks bij 7 op de 100 gebruiksters*2.

o Pleister. Deze bevat estradiol en progestin. Je plakt de pleister op je onderbuik, bil of bovenlichaam (niet op je borst). Je plakt gedurende drie weken wekelijks steeds een nieuwe pleister en dan stop je een week. Faalt in de praktijk (ongewenste zwangerschap) jaarlijks bij 7 op de 100 gebruiksters*2.

Inwendige anticonceptie

o Koperspiraal. Geplaats in de baarmoeder; kan afhankelijk het type vijf of tien jaar blijven zitten. Is echter minder geschikt als je hevig bloedverlies hebt, want de kans dat je heftigere menstruaties krijgt is groter. Koper zorgt ervoor dat sperma niet verder kan zwemmen richting het vrijgekomen eitje na de eisprong. Ben je gevoelig voor koper, dan kun je een koper-intoxicatie ontwikkelen. Koper kan een negatieve werking hebben op je zenuwstelsel en daarnaast ontneemt het zink van je lichaam. Zink is dagelijks nodig in je lichaam. Vrouwen rapporteren klachten als vermoeidheid, depressie, paniek aanvallen, haarverlies, brain fog, angst, concentratieverlies en vergeetachtigheid, candida/schimmelinfectie, gewrichtspijn, verlaagde immuniteit, ontstekingsreacties en kans op reumatoïde artritis (rheuma).

o Mirena® spiraal. Net als de koperspiraal moet deze door een arts worden ingebracht en worden vervangen na vijf jaar. De Mirena® geeft iedere dag progestin af aan je lichaam en het is een fabeltje dat die stof enkel in de baarmoeder blijft zitten. De meeste vrouwen hebben geen eisprong met een Mirena®, wat wil zeggen dat vanuit de hersenen de hormoonproductie van FSH en LH geblokkeerd wordt. Uiteraard komt de progestin in het bloed. Onze baarmoeder is voorzien van bloedvaten anders zou je tijdens een zwangerschap geen voedingstoffen aan de baby via de placenta kunnen doorgeven.

o Nuvaring®. De vaginale ring, bevat estradiol en progestin. Je draagt de ring gedurende drie weken, verwijdert de ring en na een week zonder, breng je weer een nieuwe ring in. Faalt in de praktijk (ongewenste zwangerschap) jaarlijks bij 7 op de 100 gebruiksters*2.

Morning afterpil

Naast de anticonceptie die hierboven is genoemd wordt helaas ook de Morning After Pil hiertoe gerekend. Persoonlijk vind ik het vreselijk dat deze onder de anticonceptie valt.

Het aantal EllaOne® pillen dat wekelijks verkocht wordt is meer dan 6000. 30% van de vrouwen heeft 1x per jaar onbeschermde seks. Ik weet niet of het hoge gebruik van ‘plan B’ ligt aan de informatie op hun website, want daar staat dat je in actie moet komen en dat je bijna elke dag van je cyclus zwanger kunt worden. Helaas is deze pil niet heilig en kan het zijn dat je toch zwanger raakt. Voorkomen is altijd nog beter dan genezen! Daarbij valt mij op dat de werkzame stof ulipristalacetaat in EllaOne® op de progesteron receptor gaat zitten zodat je zelf geen progesteron aanmaakt. Progesteron maak je pas na ovulatie, door het corpus luteum, dus wil je dan voorkomen dat je zwanger wordt dan kan het zijn dat je te laat bent of voorkomt dat de innesteling, na conceptie, plaatsvindt. Dat is een ander mechanisme als het uitstellen van de ovulatie, wat je wilt bereiken zodat aanwezig sperma het eitje niet kan bevruchten. Je wilt dat sperma door een gescheurd condoom of onbeschermde geslachtsgemeenschap gedurende het verloop van dagen afsterft en je ovulatie alsnog kan plaatsvinden zonder dat je dan dus zwanger kunt raken. Ik denk dat we altijd kritisch moeten blijven kijken naar de middelen die verkrijgbaar zijn. Dat EllaOne® bij de drogist zonder recept verkocht wordt wil niet zeggen dat er voldoende veiligheidsstudies uitgevoerd zijn zoals dat in principe bij voorgeschreven medicamenten wel het geval is. Bovendien is het nemen van een morning after pil na je vruchtbare dagen niet meer het uitstellen van de eisprong, dan hinder je door het remmen van de progesteronaanmaak de mogelijkheid om een zwangerschap te handhaven. Progesteron receptoren bezetten met een chemische stof is niet fijn en kan je merkbaar hinderen.

Andere mogelijkheid is dat je de koperspiraal binnen vijf dagen na de onbeschermde seks door een arts laat plaatsen zodat het bevruchte eitje niet kan nestelen in de baarmoederwand. Beide oplossingen hebben nogal wat impact op je lichaam.

Weet dat de hormonen in anticonceptie niet de hormonen zijn die je in je lichaam aanwezig zijn. Het zijn chemische stoffen, niet te vergelijken met de kwaliteit van de organische hormonen zoals jij ze zelf kunt maken in je lichaam om goed te kunnen functioneren: zorgen voor sterke botten, een gezond hart en bloedvaten en een optimaal werkend immuunsysteem.

Ballerine koper spiraal

Koperspiraal

Niet-hormonale anticonceptie helpt je ook dat je weet wanneer je zwanger kunt raken, maar heeft gelukkig niet de negatieve impact die hormonale contraceptiva hebben op je lichaam en mentale gesteldheid. Helaas heeft een koperspiraal nadelen als verhoogde kans op ontstekingsreacties, zinktekort en risico op reumatoïde artritis (rheuma).

Natuurlijke anticonceptiemethoden:

Fertility Awareness-Bassed methods (FABM) bevatten geen namaak hormonen en hinderen je natuurlijke hormonen en cyclus niet. Dat is de reden dat we dit eigenlijk geen anticonceptie mogen noemen, het is geen farmaceutisch product. Om daarmee te starten hoef je niet een recept te halen bij je huisarts. Je kunt FABM uiteraard wel gebruiken om te weten wanneer je niet zwanger kunt raken. Al meer dan 30 jaar zijn er cycluscomputers met een interne sensor om de temperatuur te meten en een intern algoritme wereldwijd te koop. In verschillende modellen; LadyComp® en Daysy®. Een cycluscomputer als Daysy® is een slimme computer met een hoge gebruiksvriendelijkheid en betrouwbaarheid. Je leest er meer over verderop als we het hebben over het monitoren van het natuurlijk verloop van je cyclus.

Fertility Awareness-Based Methods - FABM

o Is geen vorm van farmaceutische anticonceptie; je leert je natuurlijke cyclus en dus je vruchtbare patroon kennen. Wat je kan helpen om te weten wanneer je zwanger kunt raken en wanneer niet. FABM is een verzamelnaam van diverse uiteenlopende methoden.

o Je kunt FABM toepassen op basis van een temperatuur methode waar je de basale lichaamstemperatuur (BBT) opneemt voor je opstaat, je kunt dat ook combineren met het observeren van je vaginale slijmverlies en baarmoederstand. Voor de laatste twee parameters is het verstandig om te leren hoe je het interpreteert en wat dat zegt over je vruchtbaarheid op dat moment in de maand.

o Wanneer je aan de slag gaat met de ochtend temperatuur in rust te meten (BBT) dan kan dat alleen ook al een goed beeld geven mits je een cycluscomputer gebruikt waar je mee temperatuurt en die voor jou de temperatuur berekent op basis van een algoritme wat de betrouwbaarheid van de methode verhoogt. Het noteren op een blaadje of invoeren in een menstruatieapp van je metingen met een digitale thermometer van de drogist is minder betrouwbaar vanwege de foutgevoeligheid. Een digitale thermometer meet standaard een bepaalde tijd en geeft het signaal dat de meting klaar is terwijl een cycluscomputer met een interne sensor altijd pas bevestigt dat de meting klaar is als de correcte waarde gemeten is op dat moment. De sensor van een cycluscomputer wacht af tot je temperatuur niet meer hoger wordt en geeft dan het signaal dat de meting klaar is. Vandaar dat het meer terecht is om cycluscomputers een fertility tracker method te noemen. De verwachting is dat deze technologie de praktijk fouten waarbij ongewenste zwangerschap ontstaat de huidige cijfers zoals die liggen voor FABM, tussen 2-23 per 100 *2 vrouwen jaarlijks, gaat overtreffen, want als je kijkt naar de fertility tracker Daysy zie je een aanzienlijk grotere betrouwbaarheid: die heeft een algoritmemethode met een nauwkeurigheid van meer dan 99%. Uiteraard moet je dan wel de kleur volgen die het apparaat aangeeft.

o Methoden als de standaard dagen- of kalendermethode, waarbij je er van uit gaat dat iedere vrouw op dag 14 van de cyclus iedere maand ovuleert, zijn veel minder betrouwbaar, omdat daar vaak geen temperatuur gemeten wordt. Dat kan wel maar dan is het de interpretatie die de betrouwbaarheid garandeert. Ook is men dan niet altijd op de hoogte van de vijf dagen voor de ovulatie die als vruchtbaar gezien moeten worden omdat sperma maximaal dat aantal dagen kan overleven. Een algoritme weet dat in te calculeren.

o FABM en de fertility tracker method worden steeds populairder, omdat steeds meer vrouwen af willen van het gebruik van chemische stoffen waarvan ze merken of weten dat die hun lichaam en geest beïnvloeden.

Barrière methoden

o Caya pessarium. Dit is een kapje wat je zelf inbrengt wat de baarmoedermond afsluit, zodat sperma niet in de baarmoeder kan komen. Voor een vrijpartij breng je de Caya in, waarbij je gebruik maakt van Contragel, een sperma dodende gel die op de Caya aangebracht moet worden.

o Condoom voor de man. Zijn ook in dunner materiaal te koop (uiteraard wel sterk van kwaliteit) wat een beter gevoel geeft. Altijd de moeite om meerdere merken te proberen. Voordeel van een condoom is de bescherming tegen seksueel overdraagbare ziekten.

o Condoom voor vrouwen. Dit condoom is wijder omdat je het in de vagina plaatst en kan al acht uur voor de geslachtsgemeenschap ingebracht worden.

N.B.: Anticonceptiemethoden worden onderzocht op hun methode en praktijk falen ten aanzien van ongewenste zwangerschappen. Bij praktijk falen worden ook de gebruikers foutjes als ‘vergeten in te nemen’ meegeteld, iets wat regelmatig voorkomt. Op de gebruikelijke anticonceptie pagina’s online tref je meestal niet de praktijk cijfers. Daar waarschuw ik je vast voor. Ze zijn wel bekend, je kunt alles checken via de bronnen onderaan dit artikel. In de video bij dit artikel laat ik de praktijk cijfers wel zien.

Daysy cyclus tracker

Monitor het verloop van je cyclus

Je basale lichaamstemperatuur geeft je veel informatie over het verloop van je cyclus. Daarmee weet je wanneer jouw vruchtbare en onvruchtbare dagen per cyclus zijn. Die temperatuur meet je onder de tong voordat je opstaat in de ochtend, met een cycluscomputer als Daysy *3. Daysy bewaart al je metingen en berekent via het interne algoritme met een nauwkeurigheid van meer dan 99% jouw status. Zo heb je altijd inzicht; je synchroniseert de metingen vanuit de cycluscomputer naar de app. Vervolgens geeft de app je metingen weer in de grafiek en in de kalender. Daysy calculeert ook vooruit een prognose hoe je komende cyclus eruit kan gaan zien. Uiteraard kan dat altijd veranderen en daarom krijg je pas de definitieve kleur na de dagelijkse meting. (Groen = onvruchtbaar, rood = vruchtbaar, geel = verandering in je cyclus/leerfase)

Patricia Dijkema is fertility expert, orthomoleculair therapeut/docent en ze werkt met de cyclus computers Daysy® en LadyComp®.

Referenties;

*1. JAMA studie. https://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/fullarticle/2552796

*2. Trussell J, Aiken ARA, Micks E, Guthrie KA. Efficacy, safety, and personal considerations. In: Hatcher RA, Nelson AL, Trussell J, Cwiak C, Cason P, Policar MS, Edelman A, Aiken ARA, Marrazzo J, Kowal D, eds. Contraceptive technology. 21st ed. New York, NY: Ayer Company Publishers, Inc., 2018.

https://www.cdc.gov/reproductivehealth/contraception/index.htm

*3. Daysy https://www.daysy.nl https://www.ladycomp.nl